Siber Güvenlik Nedir?

Siber güvenlik; bilgisayar sistemlerini, ağları, uygulamaları, kritik altyapıları ve kişisel verileri yetkisiz erişim, saldırı, manipülasyon, hırsızlık veya hizmet kesintilerinden koruma disiplinidir. Modern dünyada siber güvenlik yalnızca teknik bir konu değil; aynı zamanda ulusal güvenlik, ekonomik istikrar, kurumsal sürdürülebilirlik ve bireysel mahremiyetin temel unsurudur.

Dijitalleşme arttıkça, saldırı yüzeyi genişler; tehditler daha görünmez, daha hızlı ve daha karmaşık hale gelir. Bu nedenle siber güvenlik artık her sektörün zorunlu savunma hattı olarak konumlanmıştır.

Siber Güvenlik Tehdidi Türleri

1. Kimlik Avı ve Sosyal Mühendislik Saldırıları

Saldırganlar, kullanıcıları kandırarak parola, kredi kartı, kimlik bilgisi veya sistem erişimi elde etmeyi hedefler. E-posta, SMS, sahte link, WhatsApp mesajı ve sahte giriş ekranları en yaygın yöntemlerdir.

2. Fidye Yazılımları (Ransomware)

Sistemlere sızarak verileri şifreleyen ve çözmek için fidye talep eden zararlı yazılımlardır. Kurumsal operasyonları durdurabilir, kritik altyapılara zarar verebilir ve milyonlarca dolarlık kayıp yaratabilir.

3. Kimlik Tehditleri

Çalınmış kullanıcı hesaplarıyla şirket sistemlerine sızılmasıdır. Saldırganlar legal görünen erişim haklarıyla aylarca fark edilmeden içeride kalabilir.

4. Kurumsal E-postaların Güvenliğinin İhlali

(BEC – Business Email Compromise)

Yöneticilerin veya finans çalışanlarının e-posta hesapları ele geçirilerek sahte ödeme talimatları gönderilir. Dünya çapında en kârlı dolandırıcılık türlerinden biridir.

5. DoS ve DDoS Saldırıları

Sistemleri aşırı trafik ile doldurarak hizmet veremez hale getirmeyi amaçlar. Bankacılık, e-ticaret ve medya şirketleri sık hedef olur.

6. Gelişmiş Kalıcı Tehditler (APT’ler)

Aylarca hatta yıllarca tespit edilmeden devam eden, genellikle devlet destekli siber casusluk saldırılarıdır. Kritik altyapılar, savunma sanayii, enerji sektörü ve finans kuruluşları baş hedeflerdir.

7. İç Tehditler

Çalışanların kaza veya kötü niyetle veri sızdırması, yetkilerini kötüye kullanması veya bilmeden zararlı içerik çalıştırması sonucu oluşan kurumsal tehditlerdir.

Kime Karşı Savunma Yapıyoruz?

Bireysel hackerlar
Siber suç çeteleri
Devlet destekli saldırı ekipleri
Ransomware grupları
İşyeri içi tehditler
Hacktivist topluluklar
Botnet ağları
Dolandırıcılık organizasyonları

Bu aktörlerin yetenek ve motivasyon profilleri kurumlara göre değiştiğinden güvenlik stratejileri sektöre özel olmalıdır.

Siber Güvenlik Çerçeveleri ve Standartları

Dünyada kurumların uyguladığı temel referans çerçeveler:

NIST Cybersecurity Framework (NIST-CSF)
ISO/IEC 27001 – Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi
COBIT 5 / COBIT 2019
PCI-DSS (Ödeme sistemleri)
GDPR (Avrupa veri koruma regülasyonu)
SOC 2 (Hizmet sağlayıcı güvenliği)
MITRE ATT&CK Framework (Saldırı teknikleri haritası)

Bu çerçeveler risk yönetimi, politika oluşturma, erişim kontrolü, şifreleme ve olay müdahalesi gibi tüm süreçleri standartlaştırır.

Siber Güvenlik Araçları ve Teknolojileri

Modern kurumlar çok katmanlı savunma mimarisi kullanır:

Güvenlik duvarları
IPS/IDS (Saldırı tespit/önleme sistemleri)
SIEM (Güvenlik olay yönetimi)
EDR/XDR (Uç nokta tehdit algılama)
MFA (Çok faktörlü kimlik doğrulama)
WAF (Web uygulama güvenlik duvarı)
Zero Trust mimarisi
DLP (Veri sızıntısı önleme)
Kriptografi ve şifreli iletişim protokolleri
Sandbox analizi
Bulut güvenlik platformları

Siber Güvenlik Stratejileri ve Temel İlkeler

Başarılı güvenlik stratejisinin yapı taşları:

Sıfır Güven prensibi (Zero Trust)
En düşük yetki prensibi
Sürekli izleme ve kayıt
Düzenli yedekleme
Güvenlik yamalarının zamanında uygulanması
Güvenlik farkındalık eğitimleri
Olay müdahale planları
İş sürekliliği ve felaket kurtarma politikaları
Tedarik zinciri güvenliği

Örnek Olay İncelemeleri (Gerçek Dünya)

Dünya genelinde büyük finans kuruluşlarına yapılan APT saldırıları
Sağlık sektöründe fidye yazılımı nedeniyle ameliyatların ertelenmesi
E-ticaret devlerinde sızdırılan milyonlarca müşteri verisi
Uçak firmalarında DDoS nedeniyle biletleme sistemlerinin çökmesi
Şirket içi bir çalışanın 10 TB veriyi USB ile dışarı çıkarması

Bu örnekler saldırıların hem ekonomik hem operasyonel etkilerini gösterir.

Siber Güvenliğin Geleceği

Gelecekte tehditler:

Yapay zekâ destekli saldırılar
Otonom botnet ağları
Kuantum bilgisayarların şifre kırma kapasitesi
IoT cihazları üzerinden zincir saldırılar
Derin sahte (Deepfake) kimlik dolandırıcılığı
Otonom araç ve enerji altyapılarında kritik zafiyetler

Siber güvenliğin geleceği yapay zekâ destekli savunma, otonom tehdit algılama, kuantum dirençli şifreleme üzerine kurulacak.

Siber Güvenlik Çözümleri

Kurumsal ve bireysel savunmanın temel çözüm başlıkları:

Yapay zekâ destekli tehdit algılama
Şifreleme teknolojileri
Güçlü şifre ve MFA kullanımı
Ağ segmentasyonu
Üç katmanlı yedekleme stratejisi
Çalışan güvenlik eğitimi
Donanım tabanlı güvenlik modülleri (TPM, HSM)
Bulut güvenliği stratejisi
Olay müdahale ekipleri ve SOC birimleri

Siber Güvenlikte Yeni Dönem: Dijital Dünyayı Tehdit Eden Görünmez Tehlikeler